12-09-2025
Bộ chuyển nguồn ATS là gì? – Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
ATS là bộ chuyển đổi nguồn với vai trò quan trọng trong quá trình vận hành, đóng ngắt điện máy phát của hệ thống phụ tải trong trường hợp cần chuyển đổi từ điện lưới. Trong bài tổng hợp sau đây, BTB Electric sẽ cùng bạn đi tìm hiểu cấu tạo của ATS, nguyên lý hoạt động và ứng dụng thực tế của thiết bị này.
Bộ chuyển nguồn tự động ATS là gì?
ATS (Automatic Transfer Switch) là bộ chuyển đổi nguồn tự động với nhiệm vụ chuyển đổi tự động giữa các nguồn điện khi mất điện nguồn đầu tiên hoặc có sự cố xảy ra như quá tải, chập cháy nguồn,…
Bộ chuyển nguồn ATS thường xuất hiện trong tủ ATS, được kết nối với tất cả nguồn điện, ít nhất bao gồm điện lưới và điện máy phát dự phòng. Thiết bị này đóng vai trò trung gian giữa nguồn điện và tải, hoạt động tương tự như contactor. Ngoài ra ATS có thể hoạt động như một nguồn điện dự phòng, bổ trợ cho nguồn điện chính.
Cấu tạo của bộ chuyển nguồn ATS
Cấu tạo ATS tiêu chuẩn bao gồm 2 phần chính: bộ đóng cắt và bộ điều khiển. Ngoài ra có thêm bộ phận giám sát, bộ phận bảo vệ tùy theo yêu cầu riêng của phụ tải.
Bộ đóng cắt bao gồm:
- Các tiếp điểm lực có vai trò truyền tải điện
- Cuộn hút (cuộn coil) và bộ liên động cơ khí
- Các công tắc mini và bộ giám sát vận hành tiếp điểm lực
- Các cơ cấu ngắt điện phát sinh khi cắt dòng
- Các đầu nối điện và dây dẫn
Bộ điều khiển bao gồm:
- Bộ vi xử lý điều khiển hệ thống chuyển mạch, giám sát thời gian trễ đóng điện và kiểm tra chất lượng nguồn điện
- Những linh kiện khác tùy theo hệ thống, đặt trong hộp kín cùng bộ vi xử lý
- Phần chuyển mạch lực được tách riêng các phần trên
Nguyên lý hoạt động của ATS
Nguyên lý làm việc số 1 của ATS là ưu tiên cho 1 nguồn điện là nguồn chính (thường là điện lưới). Chỉ khi nguồn chính bị mất hoặc gặp sự cố, ATS mới chuyển qua nguồn thứ 2 là nguồn dự phòng. Việc chỉ định nguồn chính và nguồn dự phòng do người dùng thực hiện. 1 hệ thống với ATS có 1 nguồn chính và 1 hoặc nhiều nguồn dự phòng.
Nguyên lý làm việc số 2 của ATS là độc lập các nguồn điện. Cho dù kết nối với 2 hay nhiều nguồn điện, ATS đảm bảo chỉ có 1 nguồn duy nhất đi qua thiết bị này và tới phụ tải tại 1 thời điểm. Nguồn chính và các nguồn phụ chạy độc lập, có thể hoạt động song song nhưng ATS chỉ nhận 1 nguồn. Khi nguồn chính đang hoạt động gặp sự cố, bộ chuyển nguồn ATS sẽ ngắt nguồn chính và chuyển sang nguồn phụ. Khi nguồn chính ổn định trở lại bộ chuyển nguồn ATS sẽ kết nối lại với nguồn chính.
Quy trình hoạt động của ATS gần như diễn ra tức thời, đảm bảo thời gian không có điện cấp cho tải là thấp nhất để hạn chế rủi ro. Trường hợp hai nguồn chính và phụ hoạt động song song để thay thế kịp thời, thời gian này gần như không có. Bạn có thể đọc thêm các lỗi thường gặp của ATS để nhận biết và có cách phòng tránh.
Ưu và nhược điểm khi sử dụng ATS
Việc sử dụng bộ chuyển nguồn ATS giúp hệ thống chủ động chuyển từ nguồn chính sang phụ khi nguồn chính gặp sự cố, giảm thời gian gián đoạn và giảm thiệt hại do sự cố điện. Các thiết bị trong hệ thống tránh bị tổn hại khi mất điện và tăng tuổi thọ. Sau đó khi nguồn điện chính ổn định, ATS tự động chuyển từ nguồn phụ sang nguồn chính để tiết kiệm năng lượng của nguồn phụ. Như vậy nguồn điện được chuyển đổi linh hoạt mà không ảnh hưởng tới hoạt động của thiết bị điện phía phụ tải.
Tuy nhiên do chi phí đầu tư cao, bộ ATS trong hệ thống tủ điện thường chỉ dành cho các hệ thống điện quy mô lớn, yêu cầu các thiết bị vận hành liên tục như dây chuyền sản xuất, kho lạnh, sân bay, bến cảng,… Mặt khác, khi sử dụng bộ chuyển nguồn ATS cần đảm bảo nguồn phụ là máy phát luôn sẵn sàng.
Chọn bộ chuyển nguồn ATS từ BTB Electric
Bộ chuyển nguồn tự động ATS BTB Electric sở hữu hiệu suất chuyển nguồn vượt trội và tức thì, được ứng dụng đặc biệt cho cơ sở nguồn điện khẩn cấp có vị trí trung lập. Thiết bị này là loại cuộn đơn với phương pháp kích thích tạm thời tiết kiệm năng lượng. Kết cấu thiết bị chắc chắn, an toàn khi vận hành.
ATS BTB Electric đạt tiêu chuẩn IEC/EN 60947-6-1, có nhiều phiên bản với dòng điện định mức từ 63A tới 2000A, số pha lựa chọn 2P, 3P và 4P. Người vận hành có thể lựa chọn chuyển trực tiếp 2 nguồn điện hoặc tắt nguồn A trước khi chuyển sang nguồn B.
