Bảng chọn aptomat theo công suất điện thực tế

BTB Electric sẽ hướng dẫn bạn cách chọn aptomat theo công suất điện thực tế của hệ thống điện kèm bảng ví dụ chi tiết công thức tính toán và kinh nghiệm chọn tiết diện dây dẫn phù hợp, an toàn với aptomat.

Tìm hiểu công thức tính cường độ dòng điện (I)

Công thức thông thường để tính toán cường độ dòng điện của thiết bị điện, bao gồm cả trường hợp điện áp cao đột ngột như sau:

Trong đó:

• I là Cường độ dòng điện (A – ampe)
• P là Công suất tiêu thụ (W – watt)
• U là Điện áp (V – volt) 
• Nguồn điện: 1 Pha – 220V và 3 Pha – 380V
• Cosφ là Hệ số công suất = 0,8

Lưu ý: Chọn aptomat có dòng điện danh định cao hơn công suất tính toán 30 – 50%, không chọn loại bằng hoặc thấp hơn công suất (tránh hư hại aptomat) và không chọn loại cao quá (tránh aptomat hoạt động không hiệu quả).

Bảng mẫu chọn aptomat theo công suất quy đổi

Ví dụ chọn aptomat cho từng thiết bị

Ví dụ cho cụ thể thiết bị sử dụng điện 1 pha:

Ví dụ 1: Máy dập công nghiệp có công suất 11000W, điện áp sử dụng 1 pha – 220V

=>> Chọn MCB có dòng điện danh định 125A đến 150A

Ví dụ 2: Điều hòa 18.000 BTU có công suất 5274W, điện áp sử dụng 1 pha – 220V

=>> Chọn MCBcó dòng điện danh định 50A

Ví dụ 3: Máy cắt mẫu công nghiệp có công suất 3000W, điện áp sử dụng 1 pha – 220V

=>> Chọn MCB có dòng điện danh định 50A đến 63A

Ví dụ cho các thiết bị sử dụng điện 3 pha:

Ví dụ 4: Thang máy công suất 10.000W – sử dụng điện 380V

=>>> Chọn MCCB 50A với 3P hoặc 4P

Ví dụ 5: Trạm trộn bê tông công suất 60.000W – sử dụng điện 380V

=>>> Chọn MCCB 300A với 3P hoặc 4P

Ví dụ 6: Máy uốn sắt công suất 4.000W – sử dụng điện 380V

=>>> Chọn MCCB 25A với 3P hoặc 4P

Ví dụ chọn aptomat cho từng phòng

Ví dụ cho từng phòng, dưới đây là bảng quy đổi công suất điện cho tầng 2 ngôi nhà gồm 2 ngủ và 2 vệ sinh:

Nguồn điện tổng tầng 2 = 8,89kW, điện áp 1 pha – 220V

=>> Chọn MCB có dòng điện danh định 63A, loại 2P

Nguồn điện cho phòng ngủ 1 = 5,37kW, điện áp 1 pha – 220V

=>> Chọn MCB có dòng điện danh định 40A, loại 2P

Nguồn điện cho phòng ngủ 2 = 3,52kW, điện áp 1 pha – 220V

=>> Chọn MCB có dòng điện danh định 25A hoặc 32A, loại 2P

Trường hợp toàn bộ nhà nên chọn aptomat 2P chia nhánh cho các tầng.

Cách chọn cầu dao điện phù hợp theo tiết diện dây

Cầu dao điện cần an toàn và khả năng tương thích tốt với hệ thống điện phải căn cứ lựa chọn theo tiết diện dây dẫn. Công thức quan trọng nhất để chọn aptomat phù hợp với dây dẫn điện là Ib < In < Iz, trong đó:

• Ib: Tổng cường độ dòng điện của dòng tải aptomat.
• In: Dòng điện định mức của aptomat.
• Iz: Ngưỡng dòng chịu tải tối đa của dây dẫn.

Mặt khác, công thức tính toán gần đúng cho tiết diện dây dẫn dựa theo cường độ dòng điện là S = I / J

Trong đó:

• S: Tiết diện dây dẫn (mm2)
• I: Cường độ dòng điện (A)
• J: Mật độ dòng điện cho phép (A/mm2)

Sau đây là hướng dẫn để bạn chọn aptomat theo tiết diện dây dẫn chuẩn xác.

• Với dây dẫn tiết diện 1.5mm2: Dùng cho đèn, ổ cắm cơ bản, thiết bị ít hao tổn điện; công suất tối đa <2300W. => Chọn CB 10A là phù hợp.
• Với dây dẫn tiết diện 2.5mm2: Dùng để cấp nguồn ổ cắm, ổ cắm thiết bị điện gia dụng; công suất tối đa <3600W. => Chọn cầu dao 16A là phù hợp.
• Với dây dẫn tiết diện 4mm2: Dùng cho thiết bị điện công suất trung bình, tối đa <5700W. => Chọn aptomat loại 25A.
• Với dây dẫn tiết diện 6mm2: Dùng cho thiết bị điện công suất cao, tối đa <7300W. => Chọn cầu dao tự động loại 32A.
• Với dây dẫn tiết diện 10mm2 – 16mm2: Dùng kết nối giữa aptomat và tủ điện, công suất tối đa 6/9/12kW. => Chọn CB loại tương ứng 25/40/50A.
• Với dây dẫn tiết diện 25mm2: Dùng làm dây dẫn điện chính từ nguồn điện tới các khu vực, công suất tối đa 60kW. => Chọn CB loại 63A.

Lưu ý: Trên đây là tư vấn chọn dây dẫn cho trường hợp sử dụng hệ thống điện dân dụng 220V. Với hệ thống điện công nghiệp 380V, dòng điện trong aptomat sẽ gấp 3 lần.

Những lưu ý khi chọn cầu dao điện

Cầu dao hay aptomat có kích thước, chất lượng, thông số khác nhau, phù hợp cho từng mục đích sử dụng. Vì vậy khi lựa chọn thiết bị này cần cân nhắc giữa nhiều yếu tố.

Lưu ý khi chọn cầu dao tự động

Trước khi chọn CB tự động cần tính toán chính xác và đầy đủ công suất các thiết bị trong hệ thống điện, bao gồm cả trường hợp phụ tải khi khởi động. Số Ampe trên CB nên cao hơn khoảng 30 – 50% so với kết quả vừa tính toán. 

Nên ưu tiên chọn CB có chức năng chống rò điện (RCBO, ELCB) tăng độ an toàn cho hệ thống điện và người sử dụng. 

Hộ gia đình, nhà xưởng sử dụng điện 3 pha khi cần lắp CB 4 cực không được phép cấp dây nóng thứ 2 vào cọc N để phân cho nhánh phụ tải. Trong trường hợp này nếu xảy ra chập điện nhánh N rất dễ gây hỏa hoạn do dây cháy, bởi cọc N dây nguội đã hoàn toàn vô hiệu.

=>> Đọc thêm: Những điểm khác biệt giữa aptomat 1 cực và 2 cực

Lưu ý khi chọn cầu dao hạ thế

Lựa chọn định mức dòng điện cho aptomat hạ thế theo quy tắc: IB < In < Iz. Trong đó, IB là dòng điện làm việc lớn nhất của các thiết bị điện cần được bảo vệ, còn Iz là dòng điện tối đa mà dây dẫn có thể chịu đựng.

Thông thường, giá trị dòng định mức của aptomat sẽ được chọn lớn hơn khoảng 30 – 50% so với giá trị dòng làm việc. Vì khi điện trở lại, tất cả thiết bị điện sẽ khởi động cùng một lúc, và những thiết bị có công suất lớn như máy điều hòa, tủ lạnh, máy giặt sẽ khởi động, khiến tổng dòng điện tăng lên 3-10 lần so với lúc hoạt động ổn định, ảnh hưởng đến aptomat bảo vệ. 

=>> Đọc thêm: Phân loại các dòng aptomat phổ biến trên thị trường

Vì vậy, khi mất điện, bạn nên tắt tất cả các thiết bị điện có công suất lớn để tránh ảnh hưởng tới aptomat. Và sau khi điện trở lại, hãy khởi động lại từng thiết bị nếu cần thiết.

Ngoài ra khi chọn mua cầu dao hạ thế, bạn nên chú ý một vài điểm sau: 

• Xem xét chất lượng các chi tiết cơ khí như lưỡi dao, ngàm tiếp xúc,… chắc chắn, đúng vị trí.
• Các ốc xiết dây đều chặt khít đảm bảo các cực đấu dây, chỗ tiếp xúc giữa ngàm và lưỡi dao, trục quay của tay gạt đều tiếp xúc tốt.
• Chọn các chi tiết làm từ nhựa hay sứ tùy thuộc nhu cầu. Nhựa nhẹ, cách điện tốt như dễ hư hại ở nhiệt độ cao. Sứ chịu nhiệt tốt nhưng dễ sứt mẻ.

Lưu ý khi chọn cầu dao đảo chiều

Cầu dao đảo chiều bên ngoài khá giống cầu dao thường nhưng có 3 tiếp điểm. Kéo tới mỗi tiếp điểm là một lần chuyển đổi nguồn điện. Cầu dao đảo chiều bảo vệ máy phát điện, cách ly với nguồn điện lưới. 

Khi vận hành:

• Bước 1: Khi mất điện, hãy tắt công tắc của tất cả các thiết bị điện đang hoạt động và chuyển cầu dao đảo về vị trí giữa để ngăn cách phụ tải và thiết bị khỏi nguồn điện lưới quốc gia và máy phát điện.
• Bước 2: Khởi động máy phát điện và kiểm tra để đảm bảo rằng đồng hồ chỉ tới 200V hoặc hơn khi máy chạy không tải.
• Bước 3: Chuyển cầu dao đảo chiều để kết nối với nguồn điện từ máy phát để cung cấp điện cho các thiết bị. Để đảm bảo an toàn, bạn nên bật từng thiết bị lần lượt.
• Bước 4: Khi điện lưới quốc gia được phục hồi, bạn thực hiện lại các bước trên, nhưng lần này chuyển cầu dao đảo để kết nối với nguồn điện lưới.

Với kinh nghiệm hơn 40 năm sản xuất các thiết bị điện công nghiệp chất lượng cao chuẩn châu Âu, BTB Electric tự tin là thương hiệu uy tín mang đến cho bạn các sản phẩm aptomat bao gồm MCB, MCCB, RCBO, RCCB và ELCB. Sản phẩm từ BTB Electric được sản xuất từ các vật liệu bền bỉ, thân thiện môi trường. Kết cấu và công năng sản phẩm được cải tiến qua từng thế hệ, đạt tiêu chuẩn châu ÂU EN/IEC và được dán nhãn KEMA-KEUR trên sản phẩm.

Câu hỏi liên quan tới công suất aptomat

• Câu hỏi 1: Khi nào cần dùng aptomat 1 pha, 2 pha, 3 pha?

Trả lời: Điện 1 pha thường dùng cho hệ thống điện dân dụng 220V, điện 3 pha thường dùng cho hệ thống điện công nghiệp 380V và điện 2 pha sử dụng cho khu vực có dòng điện 1 pha yếu như vùng sâu vùng xa, cuối nguồn điện.

• Câu hỏi 2: Rủi ro khi sử dụng aptomat dưới công suất sử dụng?

Trả lời: Công suất aptomat luôn luôn phải lớn hơn tổng công suất các thiết bị và phụ tải trong hệ thống điện. Trường hợp aptomat có công suất thấp, khi đấu nối vào đường dây điện sẽ vô tác dụng hoặc thậm chí chập cháy ngay lập tức.

• Câu hỏi 3: Chọn aptomat công nghiệp khác gì so với trong gia đình?

Trả lời: Aptomat công nghiệp là dòng MCCB 3 pha với cường độ dòng điện cao, còn aptomat gia đình phần lớn dùng dòng MCB 1 pha với cường độ dòng điện thấp và trung bình dưới 100A.