12-09-2025
Tổng hợp thông tin về thanh cái đồng busbar
Busbar là thiết bị không thể thiếu trong tủ điện, đặc biệt là các tủ điện động lực, tủ điện phân phối. Thiết bị này là mắt xích trong quá trình cung cấp nguồn điện với dòng và áp lớn cho các thiết bị tiêu thụ mà cáp điện khó đáp ứng được. Trong bài tổng hợp sau, bạn hãy cùng BTB Electric tìm hiểu về toàn bộ đặc điểm, chức năng và lợi ích khi sử dụng busbar.
Thanh cái busbar là gì?
Busbar hay thanh cái là lõi dẫn điện kim loại được dùng cho các hệ thống phân phối điện có cường độ và điện áp cao. Các lõi này được cấu tạo từ đồng, nhôm hoặc hợp kim, có dạng đặc hoặc rỗng ruột và không có lớp cách điện bọc bên ngoài.
Busbar có thiết kế đơn giản, dẫn điện dựa theo tính chất của vật liệu, khả năng chịu nhiệt tốt, chịu dòng điện lớn, phân phối điện đồng đều, hạn chế thất thoát năng lượng. Nhờ đó, thanh cái được xem như giải pháp thay thế hiệu quả cho các dây dẫn riêng lẻ, giảm chi phí đầu tư và tăng hiệu quả truyền tải điện.
Xét trong đường dây phân phối điện, busbar như một ngã tư tập hợp điện năng, nơi hội tụ nhiều dòng điện đến và đi. Thiết bị này đồng thời là thành phần quan trọng trong trạm biến áp, được sử dụng trong các trạm từ 400V (hạ thế) cho tới 765kV (cao thế).
Kích thước busbar trong tủ điện
Tổng hợp bảng kích thước (mm) của các dạng busbar được sử dụng trong tủ điện:
| Kích thước busbar cái (mm) | Kích thước thanh đồng cuộn (mm) | Kích thước thanh đồng dải (mm) | Kích thước thanh đồng tròn (mm) | |||
| Dày | Rộng | Dày | Rộng | Dày | Rộng | Đường kính |
| 2 | 10 | 2 | 10, 12, 15, 20 | 1.5 | 600 | 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 25, 30, 38, 40, 50 |
| 3 | 10, 12, 15, 20, 25, 30, 40, 50 | 3 | 10, 12, 15, 20, 25, 30, 40 | 2 | 400, 600 | |
| 4 | 15, 20, 25, 30, 40, 50, 60 | 3 | 600 | |||
| 5 | 15, 20, 25, 30, 40, 50, 60, 80, 100 | |||||
| 6 | 20, 25, 30, 40, 50, 60, 80, 100 | |||||
| 8 | 20, 25, 30, 40, 50, 60, 80, 100 | |||||
| 10 | 20, 25, 30, 40, 50, 60, 80, 100, 120, 150 | |||||
Các loại thanh busbar
Thanh cái có thể được làm từ đồng, nhôm hoặc hợp kim của hai kim loại này. Về hình dáng, thanh cái đơn được sử dụng phổ biến hơn bên cạnh loại đôi hay loại vòng.
Phân loại theo vật liệu
| Đặc điểm so sánh | Busbar đồng | Busbar nhôm |
| Độ dẫn điện | Cao chỉ sau bạc | Phụ thuộc vào hàm lượng hợp kim chế tạo, khoảng 62% giá trị của đồng |
| Độ bền | Độ bền kéo tốt, chịu nhiệt lượng cao, hạn chế ăn mòn từ hầu hết hóa chất hữu cơ | Các chỉ số độ bền đều thấp hơn đồng |
| Kích thước và trọng lượng | Nặng hơn và nhỏ gọn hơn | Nhẹ hơn 70% và cồng kềnh hơn |
| Tổn thất điện năng | Ít hơn | Nhiều hơn |
| Độ sụt áp | Thấp hơn | Cao hơn |
| Ngưỡng điện trở | Thấp hơn | Cao hơn |
| Ngưỡng chịu dòng điện | Cao hơn | Thấp hơn |
| Chi phí đầu tư | Cao hơn | Thấp hơn |
| Khả năng tái chế | Kém hơn | Tốt hơn |
Phân loại theo hình dáng
- Thanh cái đơn
Loại thanh cái chỉ có 1 thanh, dùng để kết nối dòng điện đi và về trong mạch. Thanh cái đơn thường kết hợp với bộ ngắt mạch để tăng hiệu quả khi vận hành. Chi phí cho busbar đơn thấp hơn so với 2 loại busbar còn lại.
- Thanh cái kép
Loại thanh cái được ghép từ hai thanh cái đơn, hỗ trợ chuyển đổi linh hoạt hơn. Có thể dễ dàng bổ sung thêm các bộ ngắt mạch cho từng nhánh thanh cái. Bên cạnh đó, khi có lỗi thanh cái thì mạch điện không bị ngắt mà sẽ chuyển sang thanh cái khác. Tuy nhiên chi phí cho thanh cái kép sẽ cao hơn nhiều so với thanh cái đơn.
- Thanh cái vòng
Thanh cái vòng là dạng busbar uốn cong theo địa hình và có 2 cầu dao đảm nhận nhiệm vụ trên cùng một đường dây. Hệ thống busbar vòng sẽ giúp mạch dẫn hoạt động ổn định ngay cả khi thanh cái xuất hiện sự cố. Tuy nhiên với kết cấu cong đặc biệt, loại thanh cái này sẽ khó mở rộng khi cần.
Đọc thêm: Busway: cấu tạo, cách phân loại và ưu điểm khi sử dụng
Lợi ích và rủi ro khi sử dụng busbar
Những lợi ích khi lắp đặt busbar trong hệ thống:
- Phân phối điện đơn giản hơn: Busbar là trung tâm truyền tải trong hệ thống phân phối điện phức tạp.
- Tối ưu chi phí: Busbar thay thế nhiều dây dẫn điện riêng lẻ.
- Hỗ trợ bảo vệ mạch điện: Việc tích hợp các thiết bị bảo vệ thuận tiện hơn khi có thanh cái.
- Linh hoạt nâng cấp công suất: Cấu hình thanh cái có thể được điều chỉnh linh hoạt theo nhiều hệ thống điện
- Cấp điện liên tục: Có thể bố trí thanh cái giúp duy trì nguồn cung cấp điện trong quá trình bảo trì hoặc xảy ra sự cố.
- Cô lập rủi ro: Thanh cái có thể cô lập lỗi ở các vùng cụ thể, hạn chế ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống.
- Tính bền vững về môi trường: Busbar đồng hay nhôm đều có thể tái chế, bảo vệ môi trường.
Một số rủi ro khi sử dụng busbar:
- Chi phí cao: Busbar tốn kém chi phí đầu tư và bảo trì hơn so với dây điện.
- Phức tạp khi triển khai: Một số cấu hình thanh cái phức tạp yêu cầu kỹ năng thiết kế và lắp đặt chính xác.
- Khó tương thích: Một số loại thanh cái nhôm đòi hỏi có đầu nối được định mức riêng.
- Yêu cầu không gian rộng: Thanh cái chiếm nhiều diện tích không gian khi lắp đặt hơn dây điện.
- Trọng lượng lớn: Busbar nặng có thể cần thêm kết cấu đỡ.
Tuy chỉ là một thiết bị nhỏ trong tủ điện nhưng vai trò của busbar cũng quan trọng không kém các thiết bị khác, là mắt xích quan trọng đảm bảo phân phối điện ổn định và hiệu quả. Bạn có thể tìm hiểu thêm về thanh cái busbar và những thiết bị khác trong tủ điện tại: https://btb-electric.com/vi/tin-tuc/kien-thuc-nganh/kien-thuc-tu-dien/
