3 cách kiểm tra tụ bù đúng kỹ thuật, nhanh chóng
Trong quá trình sử dụng tụ bù cần có các đợt kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ nhằm ổn định hiệu suất hoạt động của tụ và kịp thời phòng tránh các sai lỗi kỹ thuật. BTB Electric sẽ hướng dẫn bạn các phương pháp cơ bản để kiểm tra tụ bù trong bài viết dưới đây.
Những lỗi hay gặp ở tụ bù và cách khắc phục
Khi sử dụng, tụ bù có thể phát sinh một số lỗi nhận diện được như sau:
- Rơ le bị reset: Khi rơ le tự động điều chỉnh về giá trị mặc định (tự reset) dẫn tới tụ bù không nhận được lệnh điều khiển hoặc có nhận lệnh nhưng không thực thi. Để sửa lỗi này, bạn cần kiểm tra lại hoạt động của tụ bù và cài đặt lại thông số cho rơ le.
- Không có giá trị cosφ: Khi đấu sai tín hiệu dòng điện và đo không chuẩn điện áp cấp cho rơ le dẫn sẽ khiến không có cosφ trên tụ bù. Bạn cần kiểm tra và đấu lại dây theo sơ đồ chuẩn, và kiểm tra rơ le đóng ngắt đã chuẩn hay chưa.
- Rơ le quá áp: Rơ le phát hiện quá áp trên tụ bù sẽ đưa tín hiệu để contactor ngắt điện nhằm bảo vệ tụ, khiến các giá trị cài đặt trước đó bị reset và nếu không điều chỉnh lại sẽ khiến chức năng tụ bù bị sai lệch. Tình trạng này thường xuyên xảy ra có thể làm rơ le bị hỏng.
- Dòng điện vào rơ le nhỏ: Dòng điện áp thấp đi vào rơ le có thể làm việc điều khiển tụ khó khăn hơn. Nguyên nhân là do biến dòng có tỉ số biến quá cao hoặc sai số góc biến dòng lớn từ tụ bù. Để khắc phục cần thay thế biến dòng với thông số thích hợp.
- Tụ bù bị phù, nổ: Nguyên nhân do tụ kém chất lượng, tụ đấu nối sai thông số kỹ thuật, điểm tiếp xúc kém, môi trường lắp đặt tụ,… Tùy theo nguyên nhân mà có hướng khắc phục như đấu lại tụ, thay tụ mới.
3 cách kiểm tra tụ bù thông dụng
Khi vận hành hệ thống điện có sử dụng tụ bù, cần có kế hoạch kiểm tra tụ bù nhằm bảo trì, bảo dưỡng tụ, thay thế những tụ lỗi hoặc đã cũ. Các cách kiểm tra tụ bù thông dụng là sử dụng đồng hồ đo điện dung (chính xác nhất), đồng hồ vạn năng và ampe kìm.
Kiểm tra tụ bù bằng đồng hồ đo điện dung
Thông số đặc trưng của tụ bù điện là điện dung nên sử dụng đồng hồ đo điện dung là cách đo tụ bù chính xác nhất. Mức điện dung cho biết tụ còn tốt hay không và khi nào cần thay thế. Điều kiện để đo bằng đồng hồ đo điện dung là tụ không tải và đã xả hết điện.
Để đo 1 pha của tụ, trước tiên cần nối tắt hai pha còn lại. Sau đó đo pha cần đo và pha nối tắt. Giá trị đọc được trên đồng hồ chia đôi ra dung lượng điện dung của 1 pha đó. Thực hiện lần lượt với 2 pha còn lại.
Tham khảo thông số điện dung tiêu chuẩn từ tụ bù khô BTB Electric:
- Tụ 5kVAr – 240V: C = 3×97μF
- Tụ 10kVAr – 250V: C = 3×170μF
- Tụ 15kVAr – 415V: C = 3×93μF
- Tụ 20kVAr – 440V: C = 3×110μF
- Tụ 25kVAr – 480V: C = 3×115μF
- Tụ 30kVAr – 525V: C = 3×115μF
Kiểm tra tụ bù bằng đồng hồ vạn năng
Cách kiểm tra tụ bù với đồng hồ vạn năng tương tự như khi dùng đồng hồ đo điện dung. Lưu ý với tụ xoay chiều, hãy đặt chế độ đo điện áp xoay chiều và tương tự với tụ một chiều. Sau đó xoay nút trên đồng hồ vạn năng sang chế độ đo điện dung. Cuối cùng là đo điện.
Một số dòng đồng hồ vạn năng có chế độ điện dung tương đối REL. Khi đo giá trị điện dung thấp, chế độ này sẽ loại bỏ điện dung trên dây đo và tăng tính chính xác cho kết quả. Để kích hoạt chế độ này trên đồng hồ vạn năng, bạn hãy để dây dẫn kiểm tra mở và nhấn nút REL.
Kiểm tra tụ bù với ampe kìm
Ngoài cách đo điện dung của tụ với hai thiết bị trên, bạn có thể sử dụng ampe kìm để kiểm tra tụ bù bằng cách đo dòng điện qua tụ khi vận hành. Đây là cách đo gián tiếp với điều kiện tụ đang vận hành trong điện áp định mức và ổn định. Qua các lần đo sau mỗi khoảng thời gian, có thể so sánh được dòng điện vận hành của tụ với dòng điện định mức, từ đó đánh giá được chất lượng tụ.
=>> Đọc thêm: Hướng dẫn tính dung lượng tụ bù máy biến áp và phụ tải
Lưu ý về dòng điện khi kiểm tra tụ bù
Sau khi vừa cắt tụ bù khỏi lưới điện để đo, trên đầu cực tụ vẫn còn điện tích dư, cần chờ một thời gian để tụ xả hết điện tích. Trường hợp cần đo tụ bù gấp có thể thực hiện cách xả tụ bù bằng việc gắn điện trở hạn chế vào các đầu cực tụ, sau đó phóng điện từ tụ qua điện trở rồi phóng xuống đất để tránh hỏng tụ.
Khi kiểm tra tụ bù cần đảm bảo dòng điện qua 3 pha (với tụ 3 pha) đều nhau, bằng với dòng định mức trên nhãn. Bên cạnh đó, sau thời gian dài vận hành dòng điện qua các cực của tụ có thể nhỏ đi.
Ví dụ về cách đo dòng điện trên tụ:
- Tụ 5kVAr – 240V: I = 12A
- Tụ 10kVAr – 250V: I = 23A
- Tụ 15kVAr – 415V: I = 21A
- Tụ 20kVAr – 440V: I = 26A
- Tụ 25kVAr – 480V: I = 30A
- Tụ 30kVAr – 525V: I = 33A
Tham khảo catalogue tụ bù khô từ BTB Electric
BTB Electric vừa hướng dẫn bạn những cách kiểm tra tụ bù bằng thiết bị chuyên dụng, nhận diện các lỗi tụ bù khi vận hành và hướng khắc phục. Hy vọng bài viết trên đã giúp quá trình vận hành tụ bù điện của bạn hiệu quả và an toàn hơn. Ngoài ra bạn có thể tham khảo các thông tin khác về tụ bù khô tại website BTB Electric.
