Hệ thống điện động lực là gì? Đặc điểm, cấu tạo và tầm quan trọng

BTB Electric

• Tin tức
• Th9 29, 2025
• 57 lượt xem

Thực tế, điện động lực thường bị nhầm lẫn khái niệm với hệ thống điện nặng do có cùng chức năng. Tuy nhiên, đây là 2 thuật ngữ hoàn toàn khác nhau, đảm nhận vai trò riêng trong hệ thống cơ điện. Tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm và cấu tạo của hệ thống điện động lực trong bài viết dưới đây của chúng tôi. 

Khái niệm hệ thống điện động lực

Theo tiêu chuẩn kỹ thuật điện, hệ thống điện hiện nay được chia làm 2 thành phần chính là điện nhẹ và điện nặng. Trong đó, điện nặng lại được phân loại thành điện động lực và điện điều khiển. Nếu như điện điều khiển có chức năng điều khiển các máy móc, thiết bị thì hệ thống điện động lực chuyên trách việc cung cấp năng lượng cho các tải công suất lớn, đặc biệt là nhóm thiết bị có cơ cấu truyền động như động cơ, máy móc, băng chuyền sản xuất… 

Là phần quan trọng của hệ thống điện nặng, thế nên điện động lực cũng có những đặc điểm tương đồng với điện nặng như: 

• Hoạt động ở điện áp cao: Từ 220V - 690V
• Công suất lớn: Điện động lực chuyên cung cấp điện năng cho các tải công suất cao, dòng điện lớn. 
• Cấu trúc phức tạp: Điện động lực bao gồm nhiều thành phần khác nhau, có thiết kế phức tạp. 
• Độ tin cậy: Đảm nhận vai trò cấp điện cho động cơ, máy móc, điện động lực tất yếu phải có tính ổn định và độ tin cậy cao để đảm bảo hoạt động sản xuất được an toàn và không bị gián đoạn. 

Các thành phần chính của hệ thống điện động lực

Điện động lực là một hệ thống phức tạp, được cấu thành từ nhiều bộ phận khác nhau để thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi điện năng thành cơ năng, phục vụ cho các máy móc, thiết bị hoạt động. 

Các thành phần chính của điện động lực gồm:

• Nguồn cấp điện chính: Có chức năng phân phối điện cho toàn hệ thống, có thể là từ lưới điện quốc gia, nguồn phát điện dự phòng (máy phát điện, hệ thống năng lượng mặt trời) hoặc các nguồn điện khác. 
• Tủ điện động lực: Có nhiệm vụ cấp nguồn cho máy móc hoạt động, đồng thời bảo vệ hệ thống trước sự cố. Tủ điện thường chứa các thiết bị đóng cắt, bảo vệ và điều khiển như aptomat, rơ le nhiệt, contactor, biến tần, PLC,...

• Thiết bị đóng ngắt: Được dùng để bảo vệ thiết bị và hệ thống khỏi quá tải, ngắn mạch,...
• Thiết bị điều khiển: Cho phép người dùng điều khiển, giám sát hệ thống một cách tự động và hiệu quả. 
• Công tắc ổ cắm: Cung cấp điểm kết nối điện cho các thiết bị, máy móc. 
• Dây dẫn, thanh cái: Để truyền tải điện năng từ nguồn cấp chính đến các khu vực trong hệ thống.

Tầm quan trọng của điện động lực

Điện động lực là thành phần không thể thiếu của hệ thống điện nặng, đảm nhận vai trò cung cấp năng lượng cần thiết để các thiết bị cơ khí, động cơ điện công suất lớn vận hành ổn định và an toàn, đáp ứng nhu cầu sản xuất của các nhà xưởng, khu công nghiệp. 

Tầm quan trọng của điện động lực được thể hiện cụ thể:

• Cung cấp năng lượng: Điện động lực có khả năng biến đổi điện năng thành cơ năng, là năng lượng thiết yếu để các thiết bị có khả năng tạo ra chuyển động trong công nghiệp như băng chuyền, hệ thống bơm, quạt, máy cắt, máy khoan, máy nén… hoạt động, hay vận hành cơ sở hạ tầng cần thiết của các tòa nhà như thang máy, hệ thống cấp thoát nước, hệ thống điều hòa không khí.
• Điều khiển và bảo vệ: Hệ thống này bao gồm nhiều thiết bị điều khiển và bảo vệ, đảm bảo hệ thống điện nặng vận hành ổn định và an toàn, đồng thời bảo vệ người sử dụng khỏi các sự cố điện. 
• Hỗ trợ phát triển giao thông hiện đại: Điện động lực là cốt lõi của các phương tiện giao thông chạy bằng điện.

Với những vai trò trên, điện động lực có tính ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực sản xuất - sinh hoạt như:

• Trong công nghiệp: Cung cấp năng lượng cho máy móc, thiết bị công suất lớn hoạt động (băng chuyền, máy cắt, máy nén, máy nghiền, máy bơm...)
• Trong các tòa nhà: Cung cấp điện năng để vận hành thang máy, hệ thống cấp thoát nước, điều hòa không khí...
• Trong giao thông vận tải: Cung cấp năng lượng cần thiết cho động cơ xe điện, hệ thống đèn đường, đèn tín hiệu giao thông,...

Một số câu hỏi về hệ thống điện động lực

Câu hỏi 1: Điện động lực có phải điện nặng không?

Trả lời: Có. Chính xác hơn, điện động lực là một thành phần quan trọng trong hệ thống điện nặng, bên cạnh điện điều khiển. Điện động lực có chức năng chuyên biệt là cung cấp năng lượng cần thiết cho các tải công suất lớn hoạt động, đặc biệt là các thiết bị có khả năng tạo ra chuyển động. 

Câu hỏi 2: Phân biệt điện động lực và điện điều khiển trong hệ thống điện nặng?

Trả lời: Điện động lực có nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho máy móc, thiết bị hoạt động, trong khi đó, điện điều khiển chịu trách nhiệm điều khiển, giám sát và bảo vệ các thiết bị này.