Tiêu chuẩn IEC trong ngành điện: Những điểm nổi bật
Tiêu chuẩn IEC trong ngành điện đã trở thành thước đo chất lượng để đảm bảo an toàn và hiệu quả của hệ thống điện. Tiêu chuẩn IEC như thế nào, bao gồm những gì? Cùng BTB Electric tìm hiểu qua bài viết sau.
Bộ tiêu chuẩn điện kỹ thuật IEC là gì?
Tiêu chuẩn IEC là bộ tiêu chuẩn chất lượng được Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế IEC đưa ra. Mục đích của bộ tiêu chuẩn là thúc đẩy hợp tác quốc tế về tiêu chuẩn hóa trong điện và điện tử. Tiêu chuẩn đã bao trùm trên một phạm vi rộng lớn các lĩnh vực kỹ thuật điện, điện tử từ hệ thống điện truyền tải, điện công nghiệp tới điện dân dụng.
Kể từ khi được thành lập, tiêu chuẩn IEC đã được xây dựng bởi gần 20.000 chuyên gia tới từ các phòng thí nghiệm, chính phủ, tổ chức kiểm tra và nghiên cứu, viện nghiên cứu, tổ chức công nghiệp, thương mại và nhóm người tiêu dùng trên toàn cầu. Do vậy hệ thống tiêu chuẩn này có tính khách quan và chính xác cao, đảm bảo tính hiệu quả khi vận hành các thiết bị và hệ thống điện.
IEC có mối liên quan chặt chẽ tới nhiều tổ chức chuẩn hóa và chuyên môn hóa hàng đầu thế giới như ISO, ITU – Liên đoàn Viễn thông quốc tế và CENELEC – Ban Tiêu chuẩn hóa Kỹ thuật điện châu Âu. Tổng cộng, bộ tiêu chuẩn IEC hiện có trên 6500 tiêu chuẩn về thiết kế và lắp đặt hệ thống điện. Các tiêu chuẩn được sắp xếp từ 60000 đến 79999.
Lịch sử hoạt động của Ủy ban IEC
IEC – International Electrotechnical Commission hay Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế là tổ chức phi lợi nhuận, được thành lập tại Anh ngày 27 tháng 6 năm 1906. Ban đầu trụ sở IEC đặt lại London, tới năm 1948 chuyển về Genève.
Năm 1914, bốn ủy ban kỹ thuật con tại IEC được thành lập để phụ trách danh pháp, biểu tượng, đánh giá thiết bị điện và máy động lực chính. Đồng thời IEC đã ban hành một danh sách ban đầu các điều khoản và định nghĩa cho máy móc và thiết bị điện, danh sách biểu tượng thư quốc tế dành cho số lượng và dấu hiệu cho tên các đơn vị và một số tiêu chuẩn khác.
Ủy ban Kỹ thuật 76 trực thuộc IEC ra đời trong những năm tiếp theo để tập trung vào laser, đặc biệt là mức độ an toàn. Sang thế kỷ XXI, IEC tiếp tục lập ra các ủy ban kỹ thuật mới phụ trách công nghệ pin nhiên liệu, trường điện, từ tính và điện từ liên quan tới phơi nhiễm của con người, ứng dụng trong nhiều ngành nghề từ năng lượng điện, thiết bị điện tử cá nhân,…
Vai trò của tiêu chuẩn IEC trong chất lượng điện
Tiêu chuẩn IEC được đặt ra cho hệ thống điện nhằm đảm bảo:
- Đảm bảo tính đồng nhất về chất lượng và tính tương thích cho các sản phẩm, dịch vụ.
- Đảm bảo an toàn điện cho người sử dụng và người vận hành, tránh các rủi ro về điện.
- Đảm bảo độ tin cậy cho sản phẩm điện, giảm thiểu sự cố kỹ thuật, giảm thiểu thời gian và chi phí sửa chữa, bảo trì.
- Tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm và dịch vụ về điện, từ đó giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường.
Các tiêu chuẩn IEC
Bộ tiêu chuẩn IEC hiện hành được lấy nền tảng từ IEC 364 và IEC 479-1. Trong đó các tiêu chuẩn IEC 364 được các chuyên gia y tế, kỹ thuật trên thế giới xây dựng bằng cách so sánh kinh nghiệm thực tế ở phạm vi quốc tế, theo Wikipedia. Một số bộ tiêu chuẩn như sau:
| STT | Tiêu chuẩn | Tiêu đề |
| 1. | IEC-38 | Điện áp cực đại |
| 2. | IEC-56 | Máy cắt xoay chiều điện áp cao |
| 3. | IEC-76-2 | Máy biến áp lực (Phần 2 – Sự tăng nhiệt) |
| 4. | IEC-76-3 | Máy biến áp lực (Phần 3 – Kiểm tra mức cách điện và điện môi) |
| 5. | IEC-146 | Các yêu cầu chung về bộ biến đổi công suất |
| 6. | IEC-269-1 | Cầu chì hạ áp (Phần 1 – Các yêu cầu chung) |
| 7. | IEC-282-1 | Cầu chì trung áp (Phần 1 – Cầu chì giới hạn dòng) |
| 8. | IEC-287-1 | Tính toán dòng làm việc liên tục định mức của cáp với hệ số tải 100% |
| 9. | IEC-364 | Mạng điện các tòa nhà |
| 10. | IEC-420 | Phối hợp cầu chì – Cầu dao xoay chiều trung thế |
| 11. | IEC-439-1 | Tủ đóng cắt hạ thế và các bộ điều khiển (Phần 1 – Các thiết bị được thí nghiệm theo loại và một phần) |
| 12. | IEC-446 | Nhận biết dây dẫn theo màu hoặc số. |
| 13. | IEC-479-1 | Ảnh hưởng của dòng điện đối với người và vật nuôi (Phần 1 – Các khía cạnh chung) |
| 14. | IEC-529 | Các cấp độ bảo vệ do vỏ bọc (mã IP) |
| 15. | IEC-644 | Các đặc điểm kỹ thuật của các cầu chì kết nối trung thế dành cho các mạch có động cơ. |
| 16. | IEC-664 | Phối hợp cách điện đối với các thiết bị trong mạng điện hạ áp. |
| 17. | IEC-694 | Các tiêu chuẩn chung cho thiết bị đóng cắt cao thế và bộ điều khiển. |
| 18. | IEC-724 | Hướng dẫn về giới hạn phát nhiệt cho phép của cáp điện lực trong điện áp định mức không quá 0,6/1,0kV |
| 19. | IEC-742 | Các yêu cầu cho máy biến áp cách ly và máy biến áp cách ly an toàn. |
| 20. | IEC-755 | Các yêu cầu đối với thiết bị bảo vệ tác động dòng rò. |
| 21. | IEC-787 | Hướng dẫn chọn cầu chì kết nối phía trung thế đặt ở máy biến áp. |
Những tiêu chuẩn IEC áp dụng tại Việt Nam
Sau khi Việt Nam gia nhập WTO, Bộ Khoa học Công nghệ đã ban hành một số tiêu chuẩn TCVN lấy cơ sở từ tiêu chuẩn IEC. Một số tiêu chuẩn TCVN tại Việt Nam phù hợp với IEC được áp dụng chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất, vận hành cũng như bảo trì thiết bị điện, như:
- TCVN 7447:2004 (IEC 60364-1:2001): Tiêu chuẩn hệ thống lắp đặt điện các tòa nhà.
- TCVN 7447-4-43:2004 (IEC 60364-4-41:2001): Tiêu chuẩn hệ thống lắp đặt điện các tòa nhà – Bảo vệ an toàn – Bảo vệ tác động quá dòng.
- TCVN 6483:1999 (IEC 61089 hoặc IEC 1089): Tiêu chuẩn dây trần sợi tròn xoắn tạo các lớp đồng tâm.
- TCVN 6614:2000 (IEC 60811 hoặc IEC 811): Tiêu chuẩn về phương pháp thử với vật liệu cách điện và vỏ bọc.
- TCVN 7994-1:2009 (IEC 60439-1): Tiêu chuẩn về tủ điện đóng cắt và điều khiển hạ áp.
Có thể thấy tiêu chuẩn IEC là thước đo chất lượng quan trọng, ảnh hưởng tới hầu hết lĩnh vực điện và điện tử. Áp dụng IEC là điều cần thiết để đảm bảo hiệu quả trong sản xuất, vận hành và bảo dưỡng điện.
Hiện nay các sản phẩm điện công nghiệp từ BTB Electric đều đáp ứng các tiêu chuẩn IEC/EN cũng như sở hữu hàng loạt chứng chỉ khác từ các nhà đánh giá chất lượng toàn cầu. Tham khảo các sản phẩm này tại: https://btb-electric.com/vi/san-pham/
Tủ tụ bù: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng
Các loại form tủ điện theo chuẩn IEC 61439
