Tủ điện dân dụng là gì? Cấu tạo, phân loại và so sánh với tủ điện công nghiệp

Tủ điện dân dụng là bộ phận không thể thiếu trong mạng điện của các hộ gia đình, văn phòng…, không chỉ đảm bảo tính thẩm mỹ cho căn nhà mà còn đảm nhận các chức năng kiểm soát, bảo vệ hệ thống quan trọng. Trong bài viết này, BTB Electric sẽ cùng bạn tìm hiểu về cấu tạo, chức năng và cách phân biệt tủ điện dân dụng với tủ điện công nghiệp. 

Tủ điện dân dụng là gì?

Tủ điện dân dụng là tủ điện sử dụng trong hộ gia đình, căn hộ, văn phòng, trường học, tòa nhà và các cơ sở dịch vụ công cộng, chứa các thiết bị vận hành và bảng điều khiển. Tủ điện dân dụng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điện dân dụng khi đảm nhận chức năng phân phối điện đến các thiết bị trong hệ thống, bảo vệ công tắc, cầu dao, ổ cắm, contactor, đồng hồ đo điện… và người dùng khỏi nguy cơ điện giật.

Loại tủ này được thiết kế, sản xuất theo tiêu chuẩn công nghiệp, thường có dạng chữ nhật hoặc hình vuông, đi kèm 1 – 2 lớp cánh tùy theo yêu cầu sử dụng. Lớp vỏ tủ được sơn tĩnh điện hoặc mạ kẽm chống oxy hóa. Một số loại mặt trước còn được gắn đồng hồ đo chỉ số điện năng, đèn báo tín hiệu hoặc màn hình hiển thị…

Tùy vào vị trí lắp đặt và mục đích sử dụng, tủ điện dân dụng sẽ có kích thước khác nhau nhưng về cơ bản, dạng tủ này sẽ có các thông số như sau:

Tiêu chí	Thông số
Chiều sâu	250-1000mm
Chiều cao	800-2200mm
Chiều rộng	500mm
Độ dày	1.2mm, 1.5mm, 2.0mm
Màu sắc	Cam, xám, ghi

Cấu tạo của tủ điện dân dụng

Đa số các loại tủ điện dân dụng trên thị trường hiện nay đều có cấu tạo gồm 2 thành phần chính là phần vỏ và phần thiết bị, linh kiện bên trong. 

• Vỏ tủ: Thường làm bằng kim loại (thép không gỉ hoặc thép sơn tĩnh điện) hoặc nhựa, có khả năng chống cháy, chống thấm và chịu lực tốt để bảo vệ các thiết bị và linh kiện bên trong 

• Các thiết bị điện: Bao gồm hệ thống các thiết bị đóng ngắt và điều khiển như aptomat/cầu dao/cầu chì, relay, đồng hồ đo điện,... 
• Thành phần kết nối: Bao gồm dây dẫn, thanh cái, thanh nối đất (nếu có)...
• Bảng điện: Bộ phận bố trí và kết nối các thiết bị bên trong tủ, giúp người dùng dễ dàng quản lý và vận hành. 

Ngoài ra, các loại tủ đa chức năng sẽ được trang bị thêm lưới lọc bụi, quạt tản nhiệt,… 

Cách phân loại tủ điện dân dụng

Tủ điện dân dụng được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau như:

• Loại nguồn điện: Có tủ điện đơn pha, tủ điện ba pha.
• Mục đích sử dụng: Tủ điều khiển, tủ phân phối,...
• Cấu trúc và kích thước: Tủ treo tường, tủ âm tường, tủ đứng,...

Tuy nhiên, theo vị trí lắp đặt, tủ điện dân dụng thường được chia thành 2 loại phổ biến là tủ điện trong nhà và tủ điện ngoài trời. 

Tủ điện trong nhà

Loại tủ này có thiết kế nhỏ gọn, phù hợp với nhiều không gian hạn chế. Kích thước thông thường sẽ là: 40cmx30cmx15cm, 27cmx19cmx10cm, 30cmx20cmx10cm,…Vỏ tủ làm bằng thép cao cấp và được sơn một lớp tĩnh điện phủ bên ngoài với màu đặc trưng là xám nhạt. Loại tủ này được sử dụng chủ yếu cho các hộ gia đình, chung cư, văn phòng nhỏ…

Tủ điện ngoài trời

Do đặc thù về vị trí lắp đặt nên tủ ngoài trời có khả năng chống bụi, chống nước, chống ẩm, chống tia UV, đồng thời chịu được những điều kiện thời tiết khắc nghiệt như: bão, gió, mưa, nắng…. 

Vật liệu cấu thành tủ ngoài trời thường là inox, thép CT3, thép không gỉ hoặc chống gỉ tốt với chỉ số IP66 trở lên.

Vỏ tủ cũng có kích thước đa dạng, phụ thuộc vào số lượng thiết bị bên trong, dao động từ 600x800x200cm, 300x400x150cm, 200x600x250cm, 500x700x250cm,…và có độ dày từ 1,5 – 2,0mm. Màu sắc đặc trưng của tủ ngoài trời là cam và xám. Tủ còn được thiết kế thành 2 loại là tủ 1 cánh và tủ 2 cánh để phù hợp với nhiều mục đích sử dụng:

• Tủ 1 cánh: Phù hợp với các hệ thống điện đơn giản như hệ thống chiếu sáng.
• Tủ 2 cánh: Dùng cho hệ thống điện lớn hơn, thường ứng dụng cho tủ điều khiển hay tủ trung thế.

Tủ điện dân dụng có vai trò gì?

Lắp đặt tủ điện dân dụng không chỉ giúp tiết kiệm không gian, tăng tính thẩm mỹ cho căn nhà, văn phòng mà còn đảm bảo an toàn cho người dùng và thiết bị. 

Phân phối điện

Tủ điện dân dụng chứa bảng điều khiển và các công tắc điện dùng để phân phối và kiểm soát nguồn điện đến các thiết bị khác nhau. Từ tủ điện, người sử dụng có thể điều khiển đèn điện, điều hòa, quạt điện, máy lạnh, máy giặt, máy bơm, nồi cơm điện và nhiều thiết bị điện dân dụng khác.

Bảo vệ thiết bị và hệ thống

Với lớp vỏ chắc chắn, tủ điện dân dụng có chức năng bảo vệ các thiết bị, linh kiện bên trong khỏi những tác động bên ngoài như va đập, ẩm ướt, bụi bẩn, rò rỉ điện,... 

Bảo vệ người dùng

Các thiết bị điện vốn tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm cho người sử dụng, nếu tiếp xúc trực tiếp. Vì vậy, tủ điện dân dụng được thiết kế cách điện để đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành. Ngoài ra, tủ điện được trang bị các thiết bị đóng ngắt như aptomat, cầu dao, cầu chì để ngắt điện khi có sự cố quá tải hoặc ngắn mạch xảy ra. Điều này giúp phòng tránh các tai nạn điện, đồng thời bảo vệ tính mạng và tài sản của người dùng.

So sánh tủ điện dân dụng và tủ điện công nghiệp

Tủ điện công nghiệp được sử dụng trong mạng điện 3 pha, chứa các thiết bị điện vận hành cho hệ thống công suất lớn hoặc một nhóm thiết bị phụ tải. Đa số các dòng tủ công nghiệp thường có kích thước lớn với cấu trúc hình khối hộp vuông hoặc chữ nhật chắc chắn, để bảo vệ an toàn cho hệ thống các thiết bị điện phức tạp bên trong. 

Tủ điện dân dụng và tủ điện công nghiệp được sản xuất để phục vụ nhu cầu sử dụng khác nhau nên tất yếu giữa 2 loại tủ này sẽ có sự khác biệt nhất định về mặt thiết kế, chức năng, kích thước,… 

Dưới đây là bảng so sánh các điểm khác nhau giữa tủ điện dân dụng và tủ điện công nghiệp:

Tiêu chí	Tủ điện dân dụng	Tủ điện công nghiệp
Kích thước	Có kích thước nhỏ hơn	Kích thước lớn để đảm bảo đủ không gian chứa linh kiện điện tử, bảo vệ và kiểm soát các thiết bị điện lớn
Thiết kế	Thiết kế đơn giản	Thiết kế chuyên dụng để chịu được các tác động từ môi trường: độ ẩm, bụi bẩn, nhiệt độ cao thấp quá mức, các tác động cơ học,..
Chức năng	Chủ yếu để phân phối, kiểm soát dòng điện và bảo vệ các thiết bị điện bên trong	Đa dạng tính năng điều khiển, bảo vệ, giám sát các thiết bị điện công suất lớn trong ứng dụng công nghiệp
Ứng dụng	Phù hợp lắp đặt tại căn hộ, nhà ở, văn phòng nhỏ,..	Ứng dụng trong công nghiệp và sản xuất

Nhóm thiết bị cho tủ điện dân dụng đến từ BTB Electric

Aptomat, cầu dao, contactor, rơ le nhiệt là nhóm thiết bị thiết yếu trong tủ điện dân dụng, đảm nhận chức năng điều khiển cũng như bảo vệ hệ thống và các thiết bị khác trước sự cố điện. Đây cũng là những sản phẩm đặc trưng của BTB Electric, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế quan trọng như IEC/EN, UL,... được thử nghiệm và giám sát thường xuyên tại các phòng thí nghiệm hàng đầu thế giới. Đặc biệt, nhóm thiết bị đóng cắt (aptomat) và thiết bị điều khiển (contactor, rơ le nhiệt) của chúng tôi được thiết kế để tương thích với nhiều hệ thống khác nhau, có đa dạng các dải thông số phù hợp với các ứng dụng từ dân dụng, thương mại đến công nghiệp. 

Tham khảo một số sản phẩm ứng dụng cho tủ điện dân dụng của BTB Electric: 

• MCB BTB Electric: Được thiết kế để đáp ứng từ các nhu cầu bảo vệ cơ bản đến những yêu cầu bảo vệ tiên tiến nhất. Với dải dòng điện rộng từ 1 đến 125A, thiết bị mang lại hiệu suất cao và độ tin cậy vượt trội. Sản phẩm tuân thủ tiêu chuẩn IEC 60898-1 cho các ứng dụng dân dụng và tòa nhà thương mại, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn IEC 60947-2 dành cho các ứng dụng công nghiệp khắt khe.
• RCBO BTB Electric: Tích hợp chức năng của cả MCB và RCCB trong một thiết bị duy nhất. RCBO BTB Electric kết hợp bảo vệ từ - nhiệt với công nghệ bảo vệ dòng rò điện tử, đem lại hiệu suất cao nhất và độ tin cậy vượt trội trong mọi điều kiện vận hành.

• AC Contactor BTB Electric: Được thiết kế để đóng cắt các mạch điện mang tải điện trở hoặc động cơ. Thiết bị được điều khiển bởi một mạch điện có mức năng lượng thấp hơn nhiều so với mạch chính, giúp đảm bảo an toàn và tiết kiệm năng lượng. Khi kết hợp với rơ le nhiệt, AC Contactor trở thành giải pháp hoàn chỉnh giúp bảo vệ động cơ khỏi tình trạng quá tải. 
• Rơ le nhiệt MT3 BTB Electric: Là rơle bảo vệ quá tải kiểu lưỡng kim, có chức năng bảo vệ mạch điện xoay chiều và động cơ khỏi các sự cố quá tải, mất pha, khởi động kéo dài hoặc động cơ bị kẹt trong thời gian dài. Thiết bị sử dụng 3 thanh lưỡng kim cho ba pha, sản xuất theo tiêu chuẩn Anh Quốc, đảm bảo độ chính xác và độ bền cao.

Một số câu hỏi thường gặp về tủ điện dân dụng

Câu hỏi 1: Chức năng chính của tủ điện dân dụng là gì?

Trả lời: Tủ điện dân dụng có chức năng chính là phân phối điện, bảo vệ thiết bị và người dùng khỏi các sự cố điện. Ngoài ra, một số tủ điện còn có thể tích hợp các thiết bị đo lường như đồng hồ đo điện, giúp theo dõi tình trạng sử dụng điện. 

Câu hỏi 2: Tủ điện dân dụng có cần bảo trì không?

Trả lời: Có, tủ điện dân dụng cần được bảo trì định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động. Việc bảo trì giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, ngăn ngừa sự cố, tăng tuổi thọ tủ điện và các thiết bị điện liên quan, đồng thời đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Câu hỏi 3: Dấu hiệu nào cho thấy tủ điện sắp hỏng?

Trả lời: Nếu tủ điện của bạn có các dấu hiệu như: điện chập chờn hoặc mất điện bất thường; có tiếng ồn hoặc mùi lạ phát ra từ tủ điện; quá nhiệt hoặc cháy nổ dây dẫn; tường nóng quanh tủ điện… hãy cân nhắc kiểm tra tủ điện vì đây là những dấu hiệu cho thấy tủ đã xuất hiện vấn đề. 

Như vậy, BTB Electric vừa giới thiệu đến bạn các thông tin quan trọng liên quan đến tủ điện dân dụng. Để tìm hiểu thêm về tủ điện công nghiệp, bạn có thể truy cập: https://btb-electric.com/vi/tu-dien-cong-nghiep-la-gi/