Cách chọn dòng cắt ngắn mạch Icu, Ics cho aptomat

Aptomat là thiết bị bảo vệ hệ thống điện trước sự cố ngắn mạch và một vài rủi ro khác qua cơ chế đóng cắt mạch điện tự động. Dòng cắt của aptomat giúp phát hiện kịp thời sự cố về điện, giúp thiết bị đóng cắt hoạt động tốt nhất, đem đến an toàn cho người sử dụng cũng như các thiết bị điện trong hệ thống.

Mục lục

Định nghĩa về dòng cắt aptomat

Dòng cắt aptomat là khả năng ngắt dòng khi xảy ra hiện tượng quá tải, ngắn mạch hoặc các sự cố về điện khác, giúp thiết bị vận hành ổn định và chuẩn xác hơn. Dựa vào dòng cắt ngắn mạch, aptomat được phân thành 3 loại:

Dòng cắt thấp dùng cho điện dân dụng
Dòng cắt tiêu chuẩn dùng cho điện công nghiệp
Dòng cắt cao dùng cho công nghiệp, truyền tải điện và các ứng dụng đặc biệt.

Thông thường khi dòng cắt aptomat càng lớn thì giá thành aptomat càng cao. Trong thông số aptomat có 2 ký hiệu thể hiện cho dòng cắt là:

Icu (kA): Biểu thị dòng ngắn mạch phá hủy, có khả năng chịu được dòng cực đại khi thiết bị gặp sự cố trong 1 giây. Ví dụ Icu = 25kA thì tiếp điểm aptomat chịu được dòng điện 25kA trong 1 giây.
Ics (%Icu): Biểu thị dòng ngắn mạch thực tế, có khả năng cắt thực tế khi thiết bị xảy ra sự cố trong 3 giây, phụ thuộc vào từng nhà sản xuất.
Icw (kA): Là giá trị dòng điện mà aptomat có thể chịu được trong một thời gian xác định mà không xảy ra hư hỏng.

Trong các dòng CB hiện nay, Ics tương ứng 25%, 50%, 75% hoặc 100% Icu. Chất lượng aptomat càng cao thì tỷ lệ này càng lớn.

Hướng dẫn chọn dòng cắt ngắn mạch trên aptomat

Với thiết bị MCB: chọn Icu 4,5kA, 6kA, 10kA, 15kA.

Dùng trong hệ thống điện dân dụng: Icu = 6kA và 4,5kA cho công trình nhỏ và vừa.
Dùng trong hệ thống điện công nghiệp: Icu > 6kA

Với thiết bị MCCB: chọn Icu 7,5kA, 10kA, 15kA, 25kA,… đến 100kA

Dùng trong hệ thống điện dân dụng: Icu = 10kA đến 25kA cho công trình nhỏ và vừa.
Dùng trong hệ thống điện công nghiệp: Icu từ 25kA đến 100kA

Nguyên lý hoạt động của aptomat khi sử dụng dòng cắt ngắn mạch Icu càng cao thì độ an toàn càng lớn, chất lượng càng tốt. Bên cạnh đó cần chú ý tới trị số Ics, thông thường Ics = 50% Icu.

Tính dòng Ics có thể dựa theo công thức:

Đối với dòng điện 1 pha và 2 pha, có một thiết bị điện 220V/3000w thì dòng điện I=3000w/220v = 13.6A. Như vậy nên chọn aptomat 16A hoặc 20A.
Đối với dòng điện 3 pha thì sẽ phải áp dụng công thức: I = P/ (căn 3*U*Cos)

Trong đó: Cos là hệ số công suất. Hệ số Cos sẽ khoảng từ (0.8 – 0.95). Cũng có thể tính nhanh bằng công thức I=P*2. Ví dụ nếu thiết bị điện với dòng điện 3 pha 380V, công suất 3Kw thì dựa vào công thức có thể tính được I=6A. Như vậy có thể chọn các loại aptomat 3P 10A.

Một số thiết bị đóng cắt mạch thông dụng

Có đa dạng thiết bị đóng cắt hiện nay dùng cho điện hạ thế, trung thế vào cao thế. Mỗi thiết bị đóng cắt mạch có chức năng và ứng dụng riêng.

MCB và MCCB: Dòng cầu dao MCB, MCCB có tính năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch. MCB là aptomat dạng tép, nhỏ gọn và được dùng cho hệ thống điện nhà ở, văn phòng, trường học và các ứng dụng dân dụng khác. MCCB là aptomat dạng khối, được dùng cho hệ thống điện công nghiệp, nông nghiệp và kinh doanh.
RCD: RCD là thiết bị chống dòng rò chuyên dụng, có tính năng phát hiện chênh lệch giữa đầu vào và đầu ra của dòng điện, kịp thời ngắt mạch để tránh nguy cơ về điện.
VCB: VCB hay máy cắt chân không cũng là thiết bị đóng cắt mạch điện nhưng sử dụng chân không làm môi trường cách điện. Thiết bị này được ứng dụng cho hệ thống điện cao thế, bảo vệ hệ thống khỏi quá tải, thiên tai và các sự cố khác.
ACB: ACB là máy cắt không khí, sử dụng môi trường không khí để vừa làm môi trường cách nhiệt, vừa làm quạt gió. Thiết bị này được sử dụng trong hệ thống điện công nghiệp và thương mại.
Cầu chì: Đây là thiết bị đóng cắt mạch quen thuộc, có khả năng chịu dòng điện cao, tự tan chảy khi phát hiện quá tải điện hoặc ngắn mạch. Cầu chì được sử dụng rộng rãi trong cả điện cao thế, trung thế và hạ thế.

=>> Đọc thêm: Ký hiệu C16, C32, C40 trên aptomat là gì?

Qua bài chia sẻ trên, BTB Electric hy vọng bạn đã nắm rõ kiến thức về dòng cắt trong aptomat để chọn lựa aptomat phù hợp nhu cầu sử dụng. BTB Electric tự hào là đơn vị sản xuất thiết bị điện công nghiệp chất lượng cao trên thị trường. Khám phá thêm các sản phẩm và bài viết hữu ích về aptomat của chúng tôi tại https://btb-electric.com/vi/.