Tổng hợp 6 lỗi khiến aptomat bị hỏng và cách xử lý

Aptomat bị hỏng dù cho bất kì nguyên nhân nào đều khiến hệ thống điện bị gián đoạn, ảnh hưởng tới hoạt động sinh hoạt trong gia đình hoặc sản xuất trong nhà máy, kinh doanh thương mại. Nhận diện các trường hợp hỏng aptomat, tìm ra nguyên nhân và hướng khắc phục sẽ giúp bạn hạn chế rủi ro hỏng hóc, đảm bảo an toàn cho cả người và hệ thống điện. Tất cả sẽ có trong bài hướng dẫn sau của BTB Electric.

Mục lục

6 trường hợp phổ biến khiến aptomat bị hỏng

Aptomat có thể bị hỏng do chất lượng kém, sự cố kĩ thuật hoặc quá tải điện. Tình trạng hỏng có thể nhận biết khi có hoạt động bất thường như nhảy aptomat, có mùi khét phát ra, có tiếng kêu hay nhiệt độ aptomat tăng. Cụ thể 6 trường hợp hỏng hóc aptomat như sau.

Aptomat bị nhảy bất thường

Aptomat bị nhảy liên tục khi trời mưa hoặc thi thoảng bị nhảy đều được xem là bất thường.

Sau đây là một số nguyên nhân nhảy aptomat bất thường và hướng xử lý:

Quá tải: Đây là một nguyên nhân phổ biến khiến aptomat nhảy. Khi dòng điện vượt quá khả năng chịu đựng của aptomat, thiết bị sẽ tự động nhảy để bảo vệ hệ thống. Để khắc phục, hãy kiểm tra công suất tải điện hiện tại và đảm bảo rằng aptomat có công suất phù hợp. Nếu cần, hãy nâng cấp aptomat lên loại có khả năng chịu tải cao hơn.
Rò điện: Nếu hệ thống của bạn sử dụng aptomat chống rò, khi rò điện xảy ra, aptomat sẽ nhảy để ngắt nguồn, ngăn chặn nguy cơ cháy nổ. Để khắc phục, hãy kiểm tra các thiết bị điện trong hệ thống để phát hiện và loại bỏ rò điện. Rò điện xảy ra tại vị trí tường ẩm mốc khi trời mưa, ổ cắm, công tắc hoặc dây điện bị hở. Đảm bảo rằng các thiết bị điện này được sử dụng đúng cách, phù hợp với hệ thống điện.
Lỗi kỹ thuật: Aptomat có thể nhảy do lỗi kỹ thuật như hở mạch, mất đồng bộ, hoặc bị hỏng. Trong trường hợp này, hãy liên hệ với kỹ thuật chuyên nghiệp để kiểm tra và thay thế aptomat bị lỗi.
Điện áp không ổn định: Nếu điện áp không ổn định, aptomat có thể nhảy cho dù không có quá tải. Hãy kiểm tra điện áp đầu vào từ cột điện và đảm bảo nằm trong phạm vi an toàn cho aptomat. Nếu điện áp không ổn định, bạn nên liên hệ tới điện lực hoặc bố trí thêm ổn áp đầu nguồn.
Lỗi hệ thống điện: Nếu không tìm thấy nguyên nhân qua các bước kiểm tra trên, có thể có lỗi khác trong hệ thống điện như dây điện hỏng, kết nối lỏng lẻo, hoặc các lỗi tương tự. Trong trường hợp này, hãy liên hệ với một kỹ thuật viên để kiểm tra và sửa chữa.

Aptomat bị chập cháy

Aptomat bị cháy do nhiều nguyên nhân mà chủ yếu đến từ hệ thống điện, cụ thể như sau:

Quá tải: Nếu hệ thống điện tiêu thụ công suất vượt quá khả năng chịu đựng của aptomat, aptomat có thể gặp sự cố. Để khắc phục, hãy cố gắng giảm bớt thiết bị điện hoặc nâng cấp lên một aptomat có khả năng chịu tải cao hơn.
Lỗi mạch điện: Nếu có lỗi trong mạch điện, như dây điện bị hỏng, nối ngắn, hoặc hở mạch, aptomat có thể bị chập cháy. Kiểm tra và sửa chữa các lỗi mạch điện để giải quyết vấn đề này.
Mất pha: Khi một pha (nóng hoặc lạnh) trong hệ thống điện bị mất, aptomat có thể không hoạt động đúng cách và gặp sự cố. Kiểm tra nguồn điện và phân phối pha để đảm bảo rằng tất cả các pha đều hoạt động ổn định.
Lỗi aptomat: Trong một số trường hợp, chính aptomat có thể bị lỗi hoặc hỏng gây chập cháy. Trong trường hợp này, việc thay mới aptomat là giải pháp tốt nhất. Hãy tìm sự hỗ trợ từ một kỹ thuật viên chuyên nghiệp để chọn và lắp đặt aptomat thích hợp.

Aptomat bị nóng

Cầu dao điện bị nóng là dấu hiệu bị quá tải hoặc việc đấu nối với hệ thống không đúng kỹ thuật, cần được xử lý ngay lập tức.

Trước tiên bạn cần dập cầu dao điện xuống để ngắt điện, sau đó tham khảo các nguyên nhân và hướng khắc phục sau:

Quá tải: Nguyên nhân thông thường gây nóng aptomat là do hệ thống điện quá tải. Khi dòng điện vượt quá khả năng chịu đựng của aptomat, nhiệt độ bên trong sẽ tăng lên. Hãy xác định nguyên nhân gây quá tải và giảm tải điện hoặc nâng cấp lên aptomat có khả năng chịu tải cao hơn.
Lỗi kỹ thuật: Lỗi kỹ thuật trong aptomat như kẹt dây, hở mạch hoặc đấu nối không đồng bộ có thể làm tăng nhiệt độ aptomat. Trong trường hợp này, bạn hãy ngắt aptomat và gọi thợ điện để kiểm tra và sửa chữa.
Lắp đặt không chính xác: Nếu aptomat được lắp đặt không đúng như không có đủ không gian làm mát có thể sinh nhiệt. Đảm bảo aptomat được lắp đặt đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất và có không gian tỏa nhiệt đầy đủ.
Môi trường hoạt động không tốt: Môi trường nóng, áp suất cao hoặc không thông gió đủ cũng có thể làm tăng nhiệt độ của aptomat. Cải thiện điều này bằng cách thêm thông gió, làm mát hoặc điều chỉnh môi trường làm việc.

Aptomat không gạt lên được

Aptomat không gạt lên được đa phần do các vấn đề vật lý, cụ thể như sau:

Kẹt gạt: Kiểm tra xem có vật cản nào gây kẹt cần gạt aptomat hay không. Có thể có chất gây bẩn, dầu mỡ, vụn nhựa hoặc vật cản khác gây trở ngại cho việc gạt. Hãy vệ sinh aptomat, đảm bảo không có chất gây cản trở nào ảnh hưởng đến hoạt động của gạt.
Hỏng cơ cấu gạt: Có thể có lỗi với cơ cấu gạt bên trong aptomat, làm cho gạt không thể di chuyển. Trong trường hợp này, hãy liên hệ với nhà sản xuất để được tư vấn và thay thế aptomat.
Thiết kế lỗi: Có thể bạn mua phải aptomat bị lỗi thiết kế như lệch gạt hoặc lắp sai tiếp điểm khiến gạt bị kẹt. Hãy liên hệ với đơn vị bán để được đổi mới sản phẩm.
Lỗi từ tính: Một lỗi từ tính trong aptomat có thể làm cho gạt không hoạt động đúng cách. Điều này yêu cầu sự can thiệp của một kỹ thuật điện để kiểm tra và thay thế aptomat nếu cần.

Mất điện nhưng aptomat không nhảy

Aptomat không nhảy khi mất điện là trường hợp rất nguy hiểm, có thể gây rò điện khi có điện trở lại.

Bạn cần nhận biết ngay nguyên nhân và xử lý theo các cách sau:

Hỏng aptomat: Aptomat mất chức năng, không có điện ra vào, không đồng bộ với hệ thống điện. Trường hợp này bạn cần thay aptomat mới hoặc kiểm tra lại các điểm nối dây.
Quá tải điện: Dòng điện quá tải kéo dài hoặc ngắn mạch kéo dài khiến aptomat mất đi chức năng tự ngắt mạch. Trường hợp này đa phần do aptomat sử dụng đã lâu, cần được thay mới.
Lắp đặt sai: Lắp nhầm dây pha, lắp thiếu dây pha khiến aptomat không đồng bộ với hệ thống nên cho dù điện sập nhưng aptomat vẫn không nhảy. Bạn cần kiểm tra và đấu nối lại.
Aptomat không tương thích hệ thống: Ví dụ hệ thống điện 3 pha nhưng lại sử dụng aptomat 1 pha. Hãy kiểm tra lại thông số aptomat, đối chiếu với hệ thống điện và thay mới aptomat nếu cần.

Aptomat kêu rè rè

Trường hợp aptomat kêu rè rè thường gặp khi mới lắp hoặc sau thời gian dài sử dụng, đặc biệt là mùa mưa.

Một số nguyên nhân khiến aptomat kêu và cách khắc phục như sau:

Quá tải dòng điện: Hệ thống điện đột nhiên quá tải hoặc gặp tải nặng có thể làm aptomat kêu rè rè. Khi đó aptomat đã bị vượt quá tải điện. Bạn cần ngắt bớt tải ngay lập tức để tránh aptomat bị hỏng. Nếu có nhu cầu sử dụng nhiều thiết bị điện hơn hoặc phòng trừ trường hợp quá tải, bạn nên tăng tải cho aptomat tối thiểu 15%.
Mối nối lỏng lẻo: Các dây pha lắp lỏng lẻo vào các đầu pha cũng khiến aptomat kêu khi hoạt động, do dây va chạm với vật xung quanh. Bạn cần ngắt điện và đấu lại aptomat thật chắc chắn.
Nhiễu từ: Nhiễu từ do các thiết bị điện gần aptomat gây ra vô tình khiến aptomat rung và kêu. Do đó bạn cần đặt xa các thiết bị này khỏi aptomat hoặc sử dụng bộ giảm nhiễu từ để giảm tiếng ồn.
Hỏng aptomat: Aptomat có khuyết điểm hoặc bị hỏng khi quá cũ có thể có tiếng kêu rè rè. Trường hợp này bạn nên thay mới aptomat.

Cách kiểm tra lỗi trên aptomat

Để nhận biết aptomat có hỏng hay do các thiết bị khác trong hệ thống điện, bạn có thể kiểm tra theo từng khu vực sau:

Đo điện áp: Sử dụng đồng hồ đo hoặc bộ đo điện trở, kiểm tra điện áp ở cả hai đầu của aptomat. Nếu không có sự chênh lệch giữa điện áp đầu vào và đầu ra, có thể aptomat không hoạt động.
Kiểm tra khả năng chịu tải: Xác định mức tải tối đa mà aptomat có thể chịu được bằng cách kiểm tra thông số kỹ thuật và so sánh với công suất hệ thống. Nếu tải thực tế vượt quá giới hạn này và aptomat không nhảy, có thể aptomat bị lỗi.
Sử dụng thiết bị đo chuyên dụng: Sử dụng một thiết bị đo điện chuyên dụng để kiểm tra xem aptomat có ngắt mạch đúng lúc khi có sự cố hay không.
Thử nghiệm bằng cách thay thế: Nếu sau khi thực hiện các bước kiểm tra trên và bạn vẫn không chắc chắn, bạn có thể thử thay thế aptomat bằng một aptomat hoạt động tốt. Nếu hệ thống hoạt động bình thường sau khi thay thế, có thể aptomat cũ đã bị hỏng.

Ngoài kiểm tra aptomat, bạn cũng nên kiểm tra hệ thống điện như điện đầu vào, đường dây, ổ cắm, phích cắm và các thiết bị sử dụng điện.

Cách thay mới aptomat đúng kỹ thuật

Thay mới aptomat giúp bạn loại bỏ hoàn toàn các vấn đề hỏng hóc, chất lượng kém hay không tương thích của aptomat cũ. Trước khi thay mới bạn lưu ý ngắt điện tổng để đảm bảo an toàn.

Các bước thay mới đúng kỹ thuật cơ bản như sau:

Bước 1: Gỡ bỏ nắp che của aptomat cũ, tháo lỏng ốc siết dây điện ở cả pha nóng và pha lạnh. Sau khi tháo, quấn chặt băng keo điện vào đầu dây.
Bước 2: Tháo ốc siết ở các đường dây điện trên aptomat ra ngoài.
Bước 3: Lắp aptomat mới vào vị trí mà bạn vừa gỡ bỏ aptomat cũ. Lưu ý: aptomat mới cần phải có công suất chịu tải lớn hơn tổng công suất của các thiết bị điện sẽ sử dụng.
Bước 4: Lắp lại dây nguồn điện vào aptomat mới. Hãy chú ý lắp dây đúng pha và công tắc nên được đặt ở vị trí dễ tiếp cận khi bạn kết nối dây nguồn.
Bước 5: Lắp lại nắp che bảo vệ cho aptomat. Bật aptomat mới để kiểm tra xem có hoạt động đúng không.

=>> Nếu bạn vẫn chưa nắm được các bước, hãy xem chi tiết tại: 9 bước thay cầu dao tự động đúng quy trình

Đây là bài tổng hợp các lỗi hỏng trên aptomat, hướng dẫn kiểm tra lỗi và thay thế aptomat tại nhà. BTB Electric hy vọng bạn đã có thêm những kiến thức quan trọng về thiết bị này và cách sử dụng sao cho hiệu quả. Theo dõi thêm kiến thức hay về ngành điện và tham khảo sản phẩm từ BTB Electric tại: https://btb-electric.com/vi/.